Ngày 01/10/2025, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 chính thức có hiệu lực thi hành, mang đến nhiều thay đổi quan trọng liên quan đến chi phí được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Đây là nội dung mà các doanh nghiệp cần nắm rõ để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tối ưu nghĩa vụ thuế.
- Các khoản chi được trừ khi tính thuế TNDN (Khoản 1 Điều 9)
Một khoản chi được coi là hợp lý, hợp lệ để tính vào chi phí được trừ nếu đáp ứng các điều kiện chung:
- Thực tế phát sinh, liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh;
- Có đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp và thanh toán không dùng tiền mặt (trừ các trường hợp đặc thù theo quy định của Chính phủ).
1.1. Nhóm chi phí chung
- Chi phí sản xuất, kinh doanh thực tế phát sinh;
- Chi phí bổ sung được trừ theo tỷ lệ % tính trên chi phí R&D của doanh nghiệp.
1.2. Nhóm chi phí đặc thù được phép trừ
- Chi phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh;
- Chi hỗ trợ hoạt động tổ chức Đảng, tổ chức chính trị – xã hội trong doanh nghiệp;
- Chi đào tạo nghề nghiệp cho người lao động;
- Chi phòng, chống HIV/AIDS tại nơi làm việc;
- Các khoản tài trợ cho:
- Giáo dục, y tế, văn hóa;
- Phòng, chống và khắc phục thiên tai, dịch bệnh;
- Làm nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa, hỗ trợ đối tượng chính sách;
- Địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn theo quyết định của Chính phủ/Thủ tướng;
- Nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
1.3. Nhóm chi phí liên quan đến yếu tố môi trường, cộng đồng
- Giá trị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, bất khả kháng không được bồi thường;
- Chi phí cho hoạt động giảm phát thải khí nhà kính, trung hòa carbon, net zero, xử lý ô nhiễm môi trường;
- Hỗ trợ xây dựng công trình công cộng đồng thời phục vụ SXKD của doanh nghiệp;
- Đóng góp vào các quỹ được thành lập theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
- Các khoản chi không được trừ khi tính thuế TNDN (Khoản 2 Điều 9)
2.1. Các khoản chi vi phạm nguyên tắc chung
- Không đáp ứng điều kiện chi phí hợp lý;
- Tiền phạt vi phạm hành chính;
- Khoản chi đã được bù đắp từ nguồn khác.
2.2. Các khoản chi vượt mức theo quy định
- Chi phí quản lý do DN nước ngoài phân bổ cho cơ sở thường trú tại Việt Nam;
- Chi phí thuê quản lý trò chơi điện tử có thưởng, casino;
- Lãi vay đối với DN có giao dịch liên kết;
- Chi phúc lợi trực tiếp cho người lao động vượt mức Chính phủ quy định;
- Đóng góp vào quỹ hưu trí bổ sung, quỹ an sinh, bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm hưu trí tự nguyện vượt mức.
2.3. Các khoản trích lập và khấu hao sai quy định
- Trích lập dự phòng, khấu hao TSCĐ, trích trước chi phí không đúng hoặc vượt mức quy định.
2.4. Các khoản chi về tiền lương, tiền vay
- Lương, công của chủ DN tư nhân, chủ công ty TNHH MTV; thù lao của sáng lập viên không trực tiếp điều hành; khoản lương, công không thực tế chi trả hoặc không có chứng từ;
- Lãi vay tương ứng vốn điều lệ còn thiếu; lãi vay giai đoạn đầu tư đã ghi tăng giá trị đầu tư; lãi vay để thực hiện hợp đồng dầu khí; lãi vay từ đối tượng không phải tổ chức tín dụng vượt mức BLDS 2015.
2.5. Các khoản thuế, phí, lệ phí không được trừ
- Thuế GTGT đầu vào đã khấu trừ; thuế GTGT của xe ô tô con vượt mức quy định; thuế TNDN; các khoản thuế, phí, lệ phí khác không được tính vào chi phí; tiền chậm nộp thuế.
2.6. Các khoản chi không tương ứng doanh thu
- Khoản chi không gắn với doanh thu, hoặc trái quy định pháp luật chuyên ngành;
- Khoản tài trợ ngoài danh mục được phép trừ;
- Chi đầu tư xây dựng cơ bản trong giai đoạn hình thành TSCĐ; chi liên quan tăng, giảm vốn chủ sở hữu.
2.7. Các lĩnh vực đặc thù
- Chi của ngân hàng, bảo hiểm, xổ số, chứng khoán, hợp đồng BT, BOT, BTO vượt mức quy định.
- Mức thuế suất thuế TNDN từ 01/10/2025 (Điều 10)
- 20%: mức thuế suất phổ thông.
- 15%: DN có doanh thu năm ≤ 3 tỷ đồng.
- 17%: DN có doanh thu năm > 3 tỷ đồng đến ≤ 50 tỷ đồng.
- Hoạt động đặc thù:
- Tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí: 25% – 50% (do Thủ tướng quyết định);
- Khai thác tài nguyên quý hiếm: 50% (giảm còn 40% nếu ≥70% diện tích mỏ ở địa bàn đặc biệt khó khăn).
- Khuyến nghị cho doanh nghiệp
Doanh nghiệp cần:
- Rà soát toàn bộ chính sách kế toán – thuế để cập nhật theo Luật TNDN 2025;
- Xây dựng quy trình kiểm soát chứng từ, hóa đơn, hợp đồng để đảm bảo chi phí được trừ;
- Theo dõi mức trần, mức khống chế do Chính phủ quy định để tránh rủi ro loại trừ chi phí;
- Tham vấn luật sư thuế hoặc chuyên gia tư vấn nhằm tối ưu hóa lợi ích hợp pháp.