Chính phủ đã ban hành Nghị định số 245/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Chứng khoán. Đây là bước hoàn thiện khung pháp lý quan trọng, nhằm tăng cường kỷ luật thị trường, bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và kiểm soát rủi ro trong hoạt động phát hành chứng khoán, đặc biệt là chào bán trái phiếu ra công chúng.
- Siết chặt điều kiện phát hành trái phiếu ra công chúng
Trước đây, theo Điều 19 Nghị định 155/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp chỉ bắt buộc xếp hạng tín nhiệm trong một số trường hợp nhất định (ví dụ tổng giá trị trái phiếu huy động lớn hơn 500 tỷ đồng và vượt 50% vốn chủ sở hữu). Điều này dẫn đến tình trạng nhiều doanh nghiệp phát hành trái phiếu với mức độ rủi ro cao, tiềm ẩn nguy cơ mất khả năng thanh toán.
Để khắc phục, Nghị định 245/2025/NĐ-CP đã sửa đổi khoản 2 Điều 19, quy định:
- Tất cả các tổ chức phát hành hoặc trái phiếu đăng ký chào bán ra công chúng phải được xếp hạng tín nhiệm độc lập (trừ một số ngoại lệ như tổ chức tín dụng, hoặc trường hợp trái phiếu được bảo lãnh thanh toán toàn bộ gốc và lãi bởi tổ chức tín dụng, ngân hàng nước ngoài, tổ chức tài chính quốc tế).
- Tổ chức xếp hạng tín nhiệm phải độc lập, không có liên quan lợi ích đến tổ chức phát hành.
Đồng thời, Nghị định bổ sung các điều kiện mới (khoản 3–7 Điều 19), đáng chú ý gồm:
- Doanh nghiệp phải có Đại diện người sở hữu trái phiếu.
- Tỷ lệ nợ phải trả không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu, ngoại trừ một số ngành đặc thù.
- Trái phiếu phát hành để cơ cấu lại khoản nợ không được thay đổi mục đích sử dụng vốn.
- Với trường hợp phát hành nhiều đợt, giá trị từng đợt không được vượt quá vốn chủ sở hữu.
Các quy định này sẽ góp phần nâng cao tính an toàn tài chính, hạn chế tình trạng doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy quá mức.
- Điều chỉnh điều kiện chào bán trái phiếu của tổ chức tài chính quốc tế
Nghị định 245/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi Điều 26 về phát hành trái phiếu tại Việt Nam của các tổ chức tài chính quốc tế, trong đó:
- Trái phiếu phải có kỳ hạn tối thiểu 05 năm.
- Số vốn huy động phải được sử dụng cho hoạt động đầu tư, góp vốn, mua cổ phần, trái phiếu hoặc cho vay lại các doanh nghiệp tại Việt Nam.
- Tổ chức phát hành phải mở tài khoản phong tỏa, có cam kết niêm yết trái phiếu sau chào bán và bảo đảm đầy đủ nghĩa vụ với nhà đầu tư.
- Rút ngắn thời gian niêm yết và đưa chứng khoán vào giao dịch
Một điểm mới quan trọng là thời gian đưa chứng khoán vào giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán sau khi được chấp thuận niêm yết rút ngắn từ 90 ngày xuống còn 30 ngày. Quy định này giúp:
- Đẩy nhanh quá trình niêm yết, rút ngắn thời gian IPO từ 3 – 6 tháng.
- Tăng tính thanh khoản, bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư khi chứng khoán sớm được giao dịch trên thị trường.
Việc ban hành Nghị định này cho thấy định hướng của Chính phủ trong việc:
- Nâng cao tiêu chuẩn phát hành trái phiếu, gắn trách nhiệm của doanh nghiệp với an toàn tài chính.
- Bảo vệ lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư thông qua cơ chế giám sát chặt chẽ hơn.
- Tăng tính hấp dẫn của thị trường chứng khoán Việt Nam, tạo niềm tin cho nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Nghị định 245/2025/NĐ-CP có hiệu lực ngay từ ngày ký (11/9/2025). Doanh nghiệp, tổ chức phát hành và các nhà đầu tư cần cập nhật kịp thời để tuân thủ, đồng thời tận dụng cơ hội từ những cải cách này nhằm minh bạch hóa hoạt động phát hành, góp phần phát triển thị trường chứng khoán bền vững.