Trước thực trạng nhiều dự án bất động sản chậm triển khai, gây lãng phí tài nguyên đất đai và ảnh hưởng đến thị trường, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các bộ, ngành nghiên cứu chính sách thuế đối với đất hoang hóa, dự án bỏ hoang. Mục tiêu là phân biệt rõ giữa đầu cơ và sử dụng thực, từ đó thúc đẩy sử dụng đất hiệu quả, công bằng và bền vững.
Đánh thuế để hạn chế đầu cơ
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà mới đây đã chủ trì cuộc họp với Bộ Xây dựng, các bộ, ngành liên quan, hiệp hội và doanh nghiệp bất động sản nhằm đánh giá tình hình thị trường bất động sản trong những tháng đầu năm 2025. Cuộc họp cũng được kết nối trực tuyến với một số địa phương có thị trường bất động sản phát triển nóng.
Một trong những nội dung đáng chú ý được Phó Thủ tướng nêu ra là cần nghiên cứu kỹ lưỡng việc đánh thuế đối với đất hoang hóa, các dự án chậm triển khai, nhằm hạn chế tình trạng lãng phí tài nguyên đất đai, đồng thời tạo động lực để sử dụng hiệu quả quỹ đất hiện có.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho rằng, việc xây dựng chính sách thuế cần phải thấu đáo, công bằng, không làm ảnh hưởng đến người dân sử dụng nhà đất hợp pháp. Chính sách cần phân biệt rõ giữa người đầu cơ giữ đất chờ tăng giá với người có nhu cầu thực sự hoặc kinh doanh hợp pháp, tránh tình trạng đánh thuế trùng lặp hoặc không phù hợp với thực tế sử dụng đất.
Liên quan đến nội dung này, trước đó, trong báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ hồi tháng 9/2024, Bộ Xây dựng đã đề xuất Bộ Tài chính nghiên cứu chính sách thuế nhằm hạn chế đầu cơ, mua bán bất động sản ngắn hạn để trục lợi, cũng như xem xét đánh thuế với nhà, đất bỏ hoang, không sử dụng.
Bộ Tài chính cũng đã lấy ý kiến góp ý đối với Dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, trong đó đề cập hai phương án tính thuế khi chuyển nhượng bất động sản: Một là áp dụng thuế suất 2% trên tổng giá trị chuyển nhượng; Hai là áp dụng mức thuế 20% trên phần chênh lệch giữa giá mua và giá bán.
Nhiều chuyên gia cho rằng, phương án đánh thuế theo thời gian nắm giữ tài sản có nhiều ưu điểm, giúp tạo công bằng giữa các nhóm đối tượng, đồng thời hạn chế tình trạng đầu cơ tích trữ.
Ví dụ, tại Hàn Quốc, nếu một cá nhân bán bất động sản trong vòng chưa đầy 1 năm, mức thuế thu nhập có thể lên tới 60%. Ngược lại, nếu giữ và sử dụng bất động sản hiệu quả trong thời gian dài, thuế sẽ giảm rõ rệt. Chính sách này đã giúp hạn chế đầu cơ, khuyến khích phát triển đất đai đúng mục đích và ổn định thị trường.
Hướng đến sử dụng đất hiệu quả, bền vững
Việc nghiên cứu và áp dụng thuế cao hơn đối với các giao dịch bất động sản ngắn hạn, hoặc tài sản bị bỏ hoang, không sử dụng, được kỳ vọng sẽ góp phần giảm thiểu tình trạng đất “chết”, nhà “ma”, gây lãng phí và mất cân đối cung – cầu trên thị trường.
Theo đánh giá của các chuyên gia, đây là bước đi cần thiết trong bối cảnh thị trường bất động sản vẫn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, thiếu tính minh bạch, và chưa phát huy hết hiệu quả sử dụng tài sản, đặc biệt là tại các khu đô thị lớn và vùng ven đang phát triển nóng.
Chính phủ đang giao các bộ, ngành liên quan tiếp tục nghiên cứu kỹ, tham vấn rộng rãi, đảm bảo chính sách vừa công bằng, vừa hiệu quả, phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội và thông lệ quốc tế, từ đó hoàn thiện hệ thống thuế đối với bất động sản theo hướng bền vững và công khai, minh bạch./.