Nghị định số 249/2025/NĐ-CP quy định về chính sách thu hút, sử dụng và đãi ngộ chuyên gia khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (sau đây gọi là “chuyên gia”). Nghị định này thể hiện bước tiến quan trọng trong việc thu hút nhân tài, đặc biệt là đội ngũ trí thức Việt Nam ở nước ngoài và chuyên gia quốc tế tham gia các chương trình, dự án khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.
1️⃣ Chính sách đối với thành viên gia đình chuyên gia
Theo Điều 10 Nghị định 249/2025/NĐ-CP, ngoài các chính sách được hưởng cùng với chuyên gia theo khoản 7 Điều 8 của Nghị định, thành viên gia đình của chuyên gia (gồm vợ hoặc chồng, con dưới 18 tuổi) khi cư trú tại Việt Nam sẽ được hưởng nhiều chính sách hỗ trợ đặc biệt, bao gồm:
- Hỗ trợ giáo dục:
- Được hỗ trợ tìm kiếm trường học phù hợp và hỗ trợ học phí cho con dưới 18 tuổi tại các cơ sở giáo dục, đào tạo công lập ở Việt Nam.
- Chăm sóc sức khỏe:
- Được cung cấp gói chăm sóc sức khỏe tự nguyện hằng năm cho cả gia đình, với chi phí không quá 01% tiền lương/năm ghi trong hợp đồng lao động của chuyên gia.
- Hỗ trợ việc làm:
- Được hỗ trợ giới thiệu, tạo điều kiện tiếp cận cơ hội việc làm phù hợp, tuân thủ quy định của Bộ luật Lao động và các quy định pháp luật liên quan khác.
- Thị thực và cư trú:
- Được cấp thị thực nhiều lần và thẻ tạm trú tương ứng với thời gian làm việc của chuyên gia tại Việt Nam.
→ Đây là những chính sách nhân văn, tạo điều kiện thuận lợi để chuyên gia và gia đình có thể yên tâm sinh sống, làm việc và cống hiến lâu dài tại Việt Nam.
2️⃣ Trách nhiệm của chuyên gia khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số
Theo Điều 6 Nghị định 249/2025/NĐ-CP, chuyên gia khi làm việc tại Việt Nam có các trách nhiệm cơ bản sau:
- Tuân thủ pháp luật Việt Nam và các điều ước quốc tế liên quan; bảo mật thông tin, dữ liệu về chương trình, nhiệm vụ, dự án trong phạm vi công việc được giao.
- Chịu trách nhiệm cá nhân nếu vi phạm nghĩa vụ hợp đồng gây thiệt hại về tài chính, thất thoát tài sản hoặc làm lộ bí mật nhà nước.
- Tôn trọng văn hóa, phong tục, tập quán Việt Nam, góp phần lan tỏa giá trị tri thức gắn liền với bản sắc dân tộc.
- Tuân thủ đạo đức nghề nghiệp, trung thực, khách quan và có tinh thần trách nhiệm cao trong hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ.
3️⃣ Tiêu chí tuyển chọn chuyên gia khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số
Theo Điều 3 Nghị định 249/2025/NĐ-CP, chuyên gia được tuyển chọn phải đáp ứng các tiêu chí chung và cụ thể sau:
🔹 Tiêu chí chung:
- Có kiến thức, trình độ, kinh nghiệm nghiên cứu trong một hoặc nhiều lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
- Đã chủ trì hoặc tham gia nhiệm vụ khoa học, công nghệ quan trọng, ưu tiên thuộc các ngành công nghệ chiến lược.
- Có đạo đức tốt, lý lịch rõ ràng và mong muốn cống hiến cho Việt Nam.
🔹 Tiêu chí cụ thể (đáp ứng ít nhất một trong các điều kiện sau):
- Là tác giả sáng chế, công trình nghiên cứu được ứng dụng, chuyển giao mang lại giá trị thực tiễn.
- Đạt giải thưởng khoa học – công nghệ quốc tế hoặc công trình được ứng dụng rộng rãi.
- Có bằng Tiến sĩ từ Top 200 đại học hàng đầu thế giới, và tối thiểu 05 năm nghiên cứu, giảng dạy ở cơ sở đào tạo uy tín nước ngoài.
- Có tối thiểu 10 bài báo quốc tế trên tạp chí danh tiếng hoặc là thành viên hội đồng khoa học quốc tế.
- Trường hợp đặc biệt, cơ quan/tổ chức có nhu cầu sử dụng có thể quyết định tuyển chọn chuyên gia phù hợp và tự chịu trách nhiệm về quyết định đó.
4️⃣ Ý nghĩa thực tiễn của Nghị định 249/2025/NĐ-CP
Nghị định 249/2025/NĐ-CP là bước khẳng định chính sách quốc gia về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong kỷ nguyên chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.
Chính phủ Việt Nam hướng tới:
- Thu hút trí tuệ toàn cầu phục vụ phát triển đất nước;
- Tạo môi trường làm việc minh bạch, hiện đại và bền vững cho chuyên gia;
- Đảm bảo phúc lợi cho gia đình chuyên gia, giúp họ an tâm gắn bó lâu dài.
5️⃣ Kết luận
Với những chính sách đãi ngộ toàn diện dành cho chuyên gia và gia đình, Việt Nam đang mở rộng cánh cửa đón nhận lực lượng tri thức quốc tế và kiều bào có trình độ cao, góp phần thúc đẩy nền kinh tế tri thức, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia.