Bộ Công Thương vừa công bố dự thảo báo cáo đánh giá tình hình thực hiện Nghị định số 32/2024/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, phát triển cụm công nghiệp, đồng thời đưa ra dự thảo sửa đổi nhằm tháo gỡ vướng mắc thực tiễn và bổ sung các chính sách ưu đãi mới, hướng đến mục tiêu phát triển cụm công nghiệp bền vững.
- Thực tiễn thi hành Nghị định 32/2024/NĐ-CP
Theo Bộ Công Thương, sau hơn một năm triển khai, Nghị định số 32 đã góp phần:
- Phân cấp, phân quyền mạnh mẽ trong quản lý nhà nước đối với cụm công nghiệp, tạo điều kiện cho địa phương chủ động hơn.
- Ban hành cơ chế ưu đãi, hỗ trợ đầu tư phát triển cụm công nghiệp, trong đó có ưu đãi về đất đai, thu hút nhà đầu tư hạ tầng.
- Nhiều địa phương đã xây dựng quy chế quản lý cụm công nghiệp và đơn giản hóa thủ tục hành chính cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh.
Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy vẫn tồn tại những hạn chế:
- Quỹ đất hạn chế cho doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp nhỏ và vừa, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Nhiều địa phương chưa có quy định rõ ràng hoặc chậm phê duyệt quy hoạch đất.
- Sự chồng chéo pháp luật: Quy định tại Nghị định 32 chưa đồng bộ với pháp luật về đất đai, xây dựng, đầu tư, quản lý tài sản công, dẫn đến khó khăn khi áp dụng.
- Một số cụm công nghiệp hoạt động kém hiệu quả, thậm chí gây ô nhiễm môi trường, chưa đạt được mục tiêu kinh tế – xã hội đặt ra.
- Nội dung nổi bật của dự thảo sửa đổi Nghị định 32/2024/NĐ-CP
Để giải quyết các bất cập trên, dự thảo sửa đổi tập trung vào 3 nhóm chính sách lớn:
a) Mở rộng quỹ đất cho doanh nghiệp ưu tiên
- Bổ sung quy định dành tối thiểu 20 héc ta/cụm công nghiệp hoặc 5% diện tích đất cụm công nghiệp để cho thuê đối với doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
- Hỗ trợ đầu tư hạ tầng thiết yếu: giao thông, điện, nước, xử lý nước thải.
b) Tăng cường ưu đãi đầu tư
- Quy định rõ ràng hơn về ưu đãi thuế cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và doanh nghiệp thứ cấp.
- Điều kiện hưởng ưu đãi: ví dụ, cụm công nghiệp có tỷ lệ lấp đầy từ 50% hoặc khi nhu cầu thuê đất vượt quỹ đất hiện có.
- Cơ chế lựa chọn chủ đầu tư minh bạch thông qua đấu thầu hoặc chấp thuận chủ trương.
c) Phát triển cụm công nghiệp bền vững
- Khuyến khích thu hút nhà đầu tư chiến lược và dự án thân thiện với môi trường.
- Làm rõ trách nhiệm quản lý, khai thác, sử dụng tài sản công trong cụm công nghiệp.
- Đảm bảo tính thống nhất với pháp luật về đất đai, xây dựng, đầu tư, qua đó rút ngắn thủ tục hành chính.
Nếu được thông qua, dự thảo sửa đổi Nghị định 32 sẽ mang lại những tác động tích cực:
- Tạo khung pháp lý đồng bộ và minh bạch, tháo gỡ sự chồng chéo giữa các luật hiện hành.
- Tăng sức hút đầu tư, đặc biệt đối với doanh nghiệp công nghệ cao, đổi mới sáng tạo – những lĩnh vực đang được Nhà nước ưu tiên phát triển.
- Nâng cao hiệu quả sử dụng đất và tài sản công, giảm tình trạng lãng phí, kém hiệu quả.
- Thúc đẩy phát triển công nghiệp bền vững, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường.
Theo kế hoạch, dự thảo sửa đổi Nghị định 32 sẽ được hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành vào tháng 12/2025. Đây được kỳ vọng sẽ là một bước ngoặt quan trọng, góp phần định hình chính sách phát triển cụm công nghiệp trong giai đoạn mới.