Trong bối cảnh cải cách toàn diện hệ thống thuế đến năm 2030, Bộ Tài chính đã xây dựng Dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) thay thế và gửi Bộ Tư pháp thẩm định. Dự thảo lần này được đánh giá có nhiều điểm sửa đổi quan trọng, hướng đến việc xây dựng một hệ thống thuế công bằng, minh bạch, phù hợp với bối cảnh kinh tế – xã hội và thông lệ quốc tế.
1.Bỏ thuế khoán, áp dụng thuế suất 17% cho cá nhân kinh doanh
Một trong những nội dung đáng chú ý nhất tại Dự thảo là quy định về phương pháp tính thuế đối với thu nhập từ kinh doanh của cá nhân cư trú. Nếu như Luật TNCN hiện hành đang áp dụng hình thức thuế khoán – tính thuế trên doanh thu theo tỷ lệ nhất định tùy từng lĩnh vực, ngành nghề – thì Dự thảo mới chuyển sang phương pháp tính thuế dựa trên thu nhập chịu thuế.
Theo đó, với những cá nhân kinh doanh có doanh thu năm vượt ngưỡng do Chính phủ quy định, thuế TNCN sẽ được xác định bằng: Thu nhập tính thuế x Thuế suất 17%
Trong đó, thu nhập tính thuế = Doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ – chi phí liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh.
Quy định này có tính tương đồng với Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp, cụ thể là đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa có doanh thu năm từ 3 – 50 tỷ đồng được áp dụng mức thuế suất 17%. Đây được coi là bước cải cách mạnh mẽ, góp phần xóa bỏ sự bất bình đẳng giữa cá nhân kinh doanh và doanh nghiệp, đồng thời khuyến khích cá nhân kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp.
Với các cá nhân kinh doanh có doanh thu thấp hơn mức quy định, phương pháp tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu vẫn được duy trì. Cách tiếp cận này vừa đảm bảo công bằng, vừa không tạo gánh nặng cho nhóm kinh doanh nhỏ lẻ.
2. Giảm bậc thuế lũy tiến, nới rộng khoảng cách giữa các bậc
Một điểm cải cách khác được giới chuyên môn quan tâm là việc giảm số bậc thuế lũy tiến từng phần đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công. Hiện nay, biểu thuế TNCN áp dụng 7 bậc (từ 5% đến 35%). Tuy nhiên, theo Dự thảo, số bậc sẽ được giảm xuống còn 5 bậc, cụ thể: 5% (thu nhập tính thuế đến 10 triệu đồng/tháng), 15%, 25%, 30%, 35% (thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng)
Việc cắt giảm số bậc và giãn khoảng cách thu nhập giữa các bậc nhằm đơn giản hóa thủ tục kê khai, tạo thuận lợi cho người nộp thuế, đồng thời đảm bảo nguyên tắc điều tiết hợp lý: người có thu nhập cao hơn vẫn đóng thuế nhiều hơn, song khoảng cách hợp lý giúp giảm áp lực cho người nộp thuế ở nhóm thu nhập trung bình – khá.
Đây cũng là cách tiếp cận phù hợp với xu hướng quốc tế và chiến lược cải cách thuế Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030, hướng đến một hệ thống thuế đơn giản – hiệu quả – công bằng.
3. Giao Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh
Một trong những vấn đề thường xuyên được dư luận quan tâm là mức giảm trừ gia cảnh. Hiện nay, mức giảm trừ được ấn định trong Luật TNCN (11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc). Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế – xã hội luôn biến động, mức giảm trừ cố định nhiều khi không còn phù hợp.
Dự thảo Luật mới đề xuất giao Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh. Cách tiếp cận này giúp cơ quan điều hành có thể linh hoạt điều chỉnh theo tình hình thực tế, kịp thời đáp ứng sự thay đổi về thu nhập, mức sống, chỉ số giá tiêu dùng… và đảm bảo quyền lợi chính đáng của người lao động.
4. Ý nghĩa và tác động kỳ vọng
Nhìn chung, Dự thảo Luật Thuế TNCN (thay thế) thể hiện định hướng cải cách mạnh mẽ, với các tác động tích cực:
- Công bằng hơn trong nghĩa vụ thuế giữa cá nhân kinh doanh và doanh nghiệp.
- Giảm gánh nặng hành chính, đơn giản hóa biểu thuế, tạo thuận lợi cho việc kê khai, nộp thuế.
- Bảo đảm quyền lợi của người lao động thông qua việc điều chỉnh linh hoạt mức giảm trừ gia cảnh.
- Đáp ứng thông lệ quốc tế, phù hợp với xu thế hội nhập và phát triển.
- Ổn định nguồn thu ngân sách, đồng thời khuyến khích cá nhân kinh doanh chuyển đổi mô hình.
Với các bước cải cách này, hệ thống thuế TNCN của Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiệm cận chuẩn mực quốc tế, vừa khuyến khích sản xuất – kinh doanh, vừa góp phần nâng cao công bằng xã hội.
Dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (thay thế) là bước tiến quan trọng trong lộ trình cải cách hệ thống thuế Việt Nam. Khi được thông qua và triển khai, những quy định mới không chỉ tạo thuận lợi cho người nộp thuế, mà còn góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.
_________________________
Về DVL Lawfirm:
Công ty Luật TNHH DVL Lawfirm (viết tắt là DVL Lawfirm) là một trong những hãng luật hàng đầu tại Việt Nam, chuyên sâu trong lĩnh vực tư vấn pháp lý đầu tư, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, và giải quyết tranh chấp thương mại.
DVL Lawfirm có mạng lưới các đối tác rộng và có mối quan hệ chặt chẽ với các Bộ, ngành và chính quyền địa phương, các tổ chức quốc tế, các hiệp hội ngành nghề tại Việt Nam.
_________________________
Vì sao nên chọn DVL Lawfirm?
- Đội ngũ luật sư & chuyên gia hàng đầu
- Dịch vụ pháp lý linh hoạt & chuyên sâu
- Cam kết bảo mật thông tin tuyệt đối
- Hỗ trợ khách hàng 24/7, đồng hành lâu dài
DVL Lawfirm – nhà cung cấp dịch vụ pháp lý, đối tác chiến lược đồng hành cùng doanh nghiệp phát triển bền vững!