Ngày 26/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 254/2025/NĐ-CP quy định về quản lý, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công. Nghị định này gồm 6 chương, 56 điều, thay thế Nghị định số 99/2021/NĐ-CP, tạo hành lang pháp lý quan trọng nhằm tăng cường hiệu quả, minh bạch và trách nhiệm trong quản lý nguồn vốn đầu tư công.
- Phạm vi điều chỉnh
Nghị định quy định chi tiết việc quản lý, thanh toán, quyết toán vốn đầu tư công đối với:
- Nhiệm vụ, dự án đầu tư công sử dụng vốn ngân sách nhà nước, bao gồm cả vốn ngân sách địa phương tham gia các dự án trung ương quản lý.
- Nhiệm vụ, dự án sử dụng nguồn thu hợp pháp của cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập để đầu tư.
- Quyết toán vốn đầu tư công theo niên độ ngân sách và quyết toán dự án hoàn thành (kể cả trường hợp dừng, ngừng, hủy bỏ theo quyết định của cấp có thẩm quyền).
- Dự án, công trình, hạng mục công trình có sử dụng một phần hoặc toàn bộ vốn đầu tư công.
- Dự án có sự đóng góp bằng hiện vật, ngày công lao động, công trình hoàn thành hoặc hỗ trợ bằng vật liệu xây dựng.
Đối với nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài, quy trình, thủ tục thanh toán và quyết toán thực hiện theo Nghị định này và các quy định về quản lý, sử dụng vốn ODA. Nếu điều ước quốc tế có quy định khác thì áp dụng điều ước quốc tế.
- Các trường hợp không áp dụng
Nghị định 254/2025/NĐ-CP không điều chỉnh việc quản lý, thanh toán, quyết toán vốn đầu tư công trong các trường hợp:
- Cấp bù lãi suất tín dụng ưu đãi, phí quản lý; cấp vốn điều lệ cho các ngân hàng chính sách, quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách.
- Nhiệm vụ chi cấp vốn thực hiện cho vay các chương trình tín dụng chính sách.
- Hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn.
- Vốn ngân sách địa phương cho chính sách tín dụng ưu đãi thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội cấp tỉnh.
- Nhiệm vụ hỗ trợ đầu tư thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia.
- Vốn đầu tư công để hoàn trả vốn ứng cho Quỹ phát triển đất (thực hiện theo quy định riêng).
- Cơ quan kiểm soát, thanh toán
- Kho bạc Nhà nước: kiểm soát, giải ngân vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước và nguồn thu hợp pháp của cơ quan nhà nước.
- Đơn vị sự nghiệp công lập: kiểm soát, giải ngân vốn từ nguồn thu hợp pháp dành cho đầu tư.
- Cơ quan ủy quyền của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an: thực hiện đối với các dự án bí mật nhà nước.
- Nguyên tắc quản lý, thanh toán vốn đầu tư công
- Đảm bảo đúng mục đích, đúng đối tượng, đúng quy định về quản lý đầu tư công, ngân sách nhà nước.
- Đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm, minh bạch, không để thất thoát, lãng phí.
- Không vượt tổng mức đầu tư đã được phê duyệt hoặc điều chỉnh; không vượt kế hoạch vốn năm và giá trị dự toán/hợp đồng đã được thẩm định.
- Thanh toán theo khối lượng hoàn thành nếu chủ đầu tư không đề nghị tạm ứng.
- Cơ quan thanh toán chỉ giải ngân khi có đủ hồ sơ pháp lý, hồ sơ tạm ứng, hồ sơ thanh toán hợp lệ.
Đối với dự án đầu tư công ở nước ngoài, việc quản lý và thanh toán căn cứ vào hợp đồng đã ký, pháp luật Việt Nam, pháp luật sở tại và điều ước quốc tế có liên quan.
- Hiệu lực thi hành
- Nghị định có hiệu lực từ ngày 26/9/2025.
- Bãi bỏ Nghị định số 99/2021/NĐ-CP (trừ một số trường hợp quy định tại Điều 54 của Nghị định mới).
- Bãi bỏ Điều 6 Nghị định 125/2025/NĐ-CP về phân định thẩm quyền trong quản lý nhà nước của Bộ Tài chính.
- Ý nghĩa thực tiễn
Nghị định 254/2025/NĐ-CP là bước tiến quan trọng trong việc chuẩn hóa quy trình thanh toán, quyết toán vốn đầu tư công, góp phần:
- Tăng cường kỷ luật tài chính – ngân sách.
- Nâng cao trách nhiệm của chủ đầu tư và cơ quan quản lý.
- Đảm bảo công khai, minh bạch, phòng chống thất thoát, lãng phí trong đầu tư công.