Trong bối cảnh phát triển kinh tế – xã hội và yêu cầu hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, hệ thống pháp luật về xây dựng cần được hoàn thiện, cập nhật và đồng bộ để đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Trước nhu cầu cấp thiết đó, Bộ Xây dựng đã xây dựng Dự án Luật Xây dựng (thay thế), dự kiến sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua ngay trong kỳ họp tháng 10/2025.
Lộ trình xây dựng Dự án Luật
Theo Kế hoạch vừa được Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh ký ban hành, Dự án Luật được soạn thảo và trình theo trình tự rút gọn, với thời gian thực hiện từ tháng 7 đến tháng 10/2025.
- Tháng 8 – 9/2025: Bộ Xây dựng gửi hồ sơ Dự án Luật sang Bộ Tư pháp để thẩm định, đồng thời tiếp thu, hoàn thiện dự thảo trên cơ sở ý kiến thẩm định. Cùng thời gian này, Bộ Xây dựng cũng trình Chính phủ xem xét, giải trình và hoàn thiện hồ sơ báo cáo Chính phủ để Thủ tướng Chính phủ trình Quốc hội.
- Tháng 9/2025: Chính phủ gửi hồ sơ Dự án Luật đến Ủy ban của Quốc hội được phân công thẩm tra. Sau đó, Chính phủ tiếp thu, giải trình ý kiến thẩm tra để chỉnh lý Dự án Luật, trước khi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội.
- Tháng 10/2025: Bộ Xây dựng nghiên cứu, tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội và các cơ quan liên quan, chỉnh lý Dự án Luật và trình Quốc hội xem xét, thông qua.
Nội dung trọng tâm của Dự thảo Luật
Dự thảo Luật Xây dựng (thay thế) bao quát nhiều nhóm vấn đề lớn trong quản lý hoạt động xây dựng. Một số nội dung đáng chú ý gồm:
- Quản lý dự án và hoạt động đầu tư xây dựng: Quy định về lập, thẩm định dự án; quyết định đầu tư; quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu tư vấn, người quyết định đầu tư; hợp tác quốc tế trong hoạt động đầu tư xây dựng.
- Giấy phép xây dựng và trật tự xây dựng: Làm rõ quy định về cấp phép, quản lý trật tự xây dựng, quản lý công trình đặc thù.
- Quản lý chi phí và hợp đồng: Gồm quy định về quản lý chi phí đầu tư xây dựng, hợp đồng xây dựng, bảo hiểm trong hoạt động xây dựng.
- Điều kiện năng lực và cơ sở dữ liệu: Xác định điều kiện năng lực của các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng; xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng.
- Ứng dụng khoa học – công nghệ: Quy định về áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; chuyển đổi số trong xây dựng; ứng dụng mô hình BIM, GIS; sử dụng vật liệu xây dựng mới.
- Thi công, giám sát, bảo trì công trình: Bao gồm loại, cấp công trình xây dựng; chuẩn bị và thi công; giám sát, nghiệm thu, bàn giao; bảo hành và bảo trì công trình.
Việc ban hành Luật Xây dựng (thay thế) được kỳ vọng sẽ khắc phục những bất cập trong thực tiễn thi hành Luật Xây dựng hiện hành, đồng thời tạo hành lang pháp lý chặt chẽ, minh bạch và hiện đại cho hoạt động đầu tư xây dựng. Luật mới sẽ giúp:
- Rút ngắn thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ pháp luật cho doanh nghiệp.
- Đảm bảo quản lý hiệu quả chất lượng công trình, an toàn và phát triển bền vững.
- Thúc đẩy ứng dụng công nghệ tiên tiến, chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả quản lý.
- Tăng cường tính minh bạch, nâng cao trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước và các chủ thể liên quan.
Với lộ trình gấp rút nhưng chặt chẽ, Dự án Luật Xây dựng (thay thế) hứa hẹn sẽ trở thành một bước ngoặt quan trọng, góp phần hoàn thiện thể chế, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.