Ngày 14/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế Thu nhập Doanh nghiệp (TNDN), có hiệu lực thi hành từ 01/10/2025. Để hướng dẫn chi tiết và bảo đảm tính thống nhất trong thực thi, Bộ Tài chính đang trình Chính phủ Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và hướng dẫn thi hành Luật Thuế TNDN.
Trong đó, một số điểm mới đáng chú ý
- Hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ từ 5 triệu đồng trở lên phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt
- Trước đây, Luật số 32/2013/QH13 chỉ yêu cầu các hóa đơn từ 20 triệu đồng trở lên mới phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
- Bộ Tài chính nay đề xuất áp dụng ngưỡng từ 5 triệu đồng/lần trở lên, có hiệu lực từ ngày 01/10/2025.
- Quy định này không áp dụng cho cả kỳ tính thuế năm 2025, mà chỉ áp dụng đối với các khoản chi phát sinh kể từ ngày hiệu lực.
- Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thực hiện theo quy định tại các văn bản pháp luật về Thuế Giá trị gia tăng (GTGT).
- Trường hợp đặc biệt: Nếu doanh nghiệp giao cho người lao động trực tiếp mua hộ hàng hóa, dịch vụ có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên, và người lao động thanh toán bằng hình thức không dùng tiền mặt, thì khoản chi phí này vẫn được tính vào chi phí được trừ nếu đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định.
- Quy định về khoản chi nghiên cứu và phát triển (R&D)
- Các khoản chi cho hoạt động nghiên cứu và phát triển được phép tính vào chi phí được trừ tối đa không quá 200% chi phí thực tế phát sinh trong kỳ tính thuế.
- Điều kiện quan trọng: Sau khi áp dụng mức chi bổ sung này, doanh nghiệp không được phát sinh lỗ.
- Đây là cơ chế khuyến khích đầu tư vào R&D nhưng vẫn kiểm soát rủi ro gian lận thuế.
- Các khoản chi được tính vào chi phí được trừ
Theo Dự thảo Nghị định, các khoản chi sau được phép tính vào chi phí được trừ:
- Chi phí đấu thầu.
- Chi phí nghiên cứu thị trường, nghiên cứu sản phẩm, dịch vụ để chuẩn bị cho sản xuất, kinh doanh.
- Chi phí đầu tư cho dự án phát triển sản phẩm, dịch vụ mới (bao gồm trường hợp không thành công hoặc phải dừng triển khai).
- Chi phí thuê đất và chi phí quản lý, duy trì cơ sở hạ tầng trả cho doanh nghiệp hạ tầng tại: khu kinh tế, khu công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, khu công nghệ số tập trung, khu công nghiệp, cụm công nghiệp.
- Phần thuế GTGT phải nộp phát sinh của: Hàng biếu, tặng phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh. Hàng hóa, dịch vụ sử dụng để tài trợ theo quy định.
- Khoản thuế TNDN mà doanh nghiệp Việt Nam phải nộp theo pháp luật nước ngoài khi cung cấp hàng hóa/dịch vụ ra nước ngoài, nếu doanh thu cung cấp đã bao gồm khoản thuế này.
- Các khoản chi không được trừ
Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh các khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế, bao gồm:
- Tiền phạt vi phạm hành chính.
- Khoản chi được bù đắp bằng nguồn kinh phí khác.
- Khoản chi vượt mức theo quy định của Chính phủ.
- Chi trích lập dự phòng, khấu hao tài sản cố định, chi phí trích trước không đúng quy định.
- Một số khoản chi cho người lao động không phù hợp.
- Chi lãi vay vượt mức quy định hoặc liên quan đến phần vốn điều lệ còn thiếu.
- Khoản chi phí thu hồi theo hợp đồng dầu khí.
- Các khoản chi không đảm bảo nguyên tắc chi phí tương ứng với doanh thu.
- Ý nghĩa
- Doanh nghiệp cần chuẩn bị hệ thống kế toán – tài chính để đáp ứng yêu cầu mới về chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt từ mức 5 triệu đồng.
- Cần rà soát lại chính sách chi phí nhằm tối ưu hóa việc hạch toán chi phí được trừ, đặc biệt là chi phí R&D và chi phí đầu tư cho sản phẩm/dịch vụ mới.
- Các doanh nghiệp có hoạt động thương mại, dịch vụ quốc tế cần lưu ý quy định mới về thuế nhà thầu và thuế TNDN phát sinh ở nước ngoài.
Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Thuế TNDN sửa đổi đã bổ sung nhiều quy định quan trọng nhằm minh bạch hóa cơ chế hạch toán chi phí, đồng thời khuyến khích hoạt động đầu tư, đổi mới sáng tạo. Doanh nghiệp cần nắm rõ để chủ động trong công tác quản trị thuế, tránh rủi ro pháp lý và tối ưu nghĩa vụ thuế.