Ngày 22/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 250/2025/NĐ-CP quy định chi tiết việc thành lập và hoạt động của Hội đồng định giá tài sản; trình tự, thủ tục định giá tài sản trong tố tụng hình sự. Nghị định này gồm 04 chương, 32 điều, là văn bản hướng dẫn quan trọng, cụ thể hóa các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự liên quan đến công tác định giá tài sản trong quá trình giải quyết vụ án.
1.Phạm vi điều chỉnh
Nghị định quy định về:
- Việc thành lập và hoạt động của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự;
- Trình tự, thủ tục định giá tài sản khi có yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự.
Mục đích là đảm bảo việc định giá được thực hiện khách quan, minh bạch, làm căn cứ quan trọng cho việc giải quyết các vụ án hình sự liên quan đến tài sản.
2. Các trường hợp không được tham gia định giá tài sản
Nghị định nhấn mạnh 06 trường hợp cấm tham gia định giá, nhằm phòng ngừa xung đột lợi ích và bảo đảm tính công bằng:
- Người là bị hại, đương sự hoặc là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự, bị can, bị cáo, người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố.
- Người đã tham gia định giá hoặc định giá lại chính tài sản đang được yêu cầu định giá.
- Người từng tham gia vụ án với tư cách khác như: người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, người làm chứng, người giám định, người phiên dịch, người dịch thuật.
- Người đã tham gia tố tụng với tư cách là người tiến hành tố tụng trong vụ án đó.
- Người có lý do cho thấy có thể thiếu khách quan, không vô tư khi thực hiện định giá.
- Người đang trong thời gian thi hành kỷ luật Đảng hoặc kỷ luật công chức, viên chức từ hình thức cảnh cáo trở lên.
3. Trình tự, thủ tục định giá tài sản
Theo Nghị định, việc định giá tài sản phải căn cứ trên hồ sơ, tài liệu do cơ quan yêu cầu cung cấp và tuân thủ các bước cụ thể. Trong đó, việc định giá tài sản không phải là hàng cấm được thực hiện dựa trên ít nhất một trong 05 căn cứ sau:
- Giá thị trường: hoạt động chuyển nhượng, chào mua, chào bán công khai của tài sản tại thời điểm định giá.
- Giá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, đang có hiệu lực áp dụng.
- Mức giá cụ thể do doanh nghiệp, đơn vị sản xuất – kinh doanh quy định trong trường hợp Nhà nước ban hành khung giá, giá tối đa/tối thiểu.
- Báo cáo thẩm định giá, chứng thư thẩm định giá của doanh nghiệp thẩm định giá; báo cáo tư vấn giá của đơn vị tư vấn giá hợp pháp.
- Giá trong hồ sơ, tài liệu hợp pháp về tài sản do cơ quan có thẩm quyền hoặc cơ quan yêu cầu định giá cung cấp.
Trường hợp không thu thập được các căn cứ trên, Hội đồng định giá có thể sử dụng các nguồn thông tin khác như: ý kiến đánh giá của cơ quan nhà nước, tổ chức/cá nhân am hiểu về tài sản, lời khai và hồ sơ liên quan.
4. Ý nghĩa thực tiễn
Nghị định 250/2025/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ:
- Tăng cường tính minh bạch trong hoạt động định giá tài sản;
- Hạn chế tình trạng xung đột lợi ích, tiêu cực trong tố tụng hình sự;
- Tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho các cơ quan tiến hành tố tụng, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.